Türk Tarihinde Bulunan Anayasalar: Bir Karşılaştırma

TR:
Türkiye’nin anayasa tarihi, ülkenin karmaşık siyasi evrimini yansıtır; bu evrim, imparatorluk mirasları, modernleşme çabaları, otoriter eğilimler ve demokratik arzular arasında gidip gelmiştir. Geç Osmanlı İmparatorluğu’ndan modern Cumhuriyet’e kadar her anayasa, hem kendi döneminin bir ürünü hem de siyasi otoriteyi, toplumsal düzeni ve devlet-toplum ilişkilerini şekillendiren bir araç olmuştur. 1876 Osmanlı Anayasası ile 1921, 1924, 1961 ve 1982 Cumhuriyet anayasalarını inceleyerek, bu makale anayasaların kökenlerini, temel ilkelerini, kurumsal yapılarını ve siyasi etkilerini karşılaştırmaktadır. Analiz, her anayasanın modernleşme, merkezileşme ve demokrasi taleplerini nasıl dengelediğini ve aynı zamanda devlet otoritesi ile halk egemenliği arasındaki gerilimleri nasıl yansıttığını göstermektedir

Yazar: Ömer Oruç Turgutlugil

ENG:

The constitutional history of Turkey reflects the country’s complex political evolution, oscillating between imperial legacies, modernization efforts, authoritarian tendencies, and democratic aspirations. From the late Ottoman Empire to the modern Republic, each constitution has been both a product of its time and a vehicle for shaping political authority, social order, and state–society relations. By examining the Ottoman Constitution of 1876 and the Republican constitutions of 1921, 1924, 1961, and 1982, this article compares their origins, guiding principles, institutional structures, and political implications. The analysis highlights how each constitutional text balanced demands for modernization, centralization, and democracy while also reflecting the tensions between state authority and popular sovereignty.

Author: Ömer Oruç Turgutlugil